.png?ph=89752c26b8)
Η Νένα Κοκκινάκη σε α’ πρόσωπο
Με τους άλλους μοιραζόμαστε συνήθως εκείνα που εμείς οι ίδιοι θέλουμε να διατηρήσουμε στη μνήμη μας. Γεγονότα που μας σημάδεψαν και εικόνες που ενήργησαν μέσα μας καταλυτικά. Προσωπικά θεωρώ το σήμερα εντελώς διαφορετικό από όλα τα χθες που έζησα. Αξίζει επομένως να ανατρέχω στο παλιό, να προβληματίζομαι και να συγκρίνω. Γράφοντας προσπαθώ να παίξω τον ρόλο του σχολιαστή μιας προβολής μέσα από διαφάνειες. Με άλλα λόγια, να περιγράφω εικόνες που γεννιούνται μέσα στον χρόνο από τις εμπειρίες της ζωής και τα διαβάσματα – κι είναι τόσο υπερβολικά πολλές, που νιώθω πως δεν έζησα μόνο μια ζωή αλλά πολλές και διαφορετικές.
Τα Παραμύθια από την Ιστορία μας αποτελούν κάτοπτρο ζωής. Βιωμένα από τα σχολικά χρόνια, όταν η καθηγήτρια έδειχνε στον χάρτη την Πέλλα της Μακεδονίας, γενέτειρα του Αλέξανδρου, κι εγώ ανατρίχιαζα στη σκέψη ότι η μητέρα του η Ολυμπιάδα την πρώτη νύχτα του γάμου της νόμιζε ότι ακούστηκε δυνατή βροντή και πάνω στην κοιλιά της έπεσε κεραυνός. Κι αργότερα, στα έδρανα της Φιλοσοφικής Σχολής (Τμήμα Φιλολογικόν), όταν συνειδητοποιούσα ότι αγαπημένο μου μάθημα ήταν η Αρχαία Ιστορία κι όχι τα Λατινικά ή η Γλωσσολογία παράδειγμα, κι αυτό χάρη στον εμπνευσμένο χαρισματικό καθηγητή μου. Λεπτό δεν έχανα από τις παραδόσεις του, γεμάτα σημειώσεις τα τετράδιά μου, σπιράλ μεγάλου σχήματος, όπου δίπλα σ’ ένα σκίτσο (συνήθως σκιτσάριζα φιγούρες κοριτσιών με μακριά μαλλιά και τεράστια μάτια) έγραφα με κεφαλαία: ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ ΒΙΟΙ. Εκεί αναφερόταν συχνά ο μακαρίτης ο καθηγητής μου της Ιστορίας. Ο Πλούταρχος ο Χαιρωνέας με δίδαξε ότι η αφήγηση εμπεριέχεται μέσα στην εικόνα, αφού αφήγηση και εικονοποιία είναι δυο τέχνες αξεδιάλυτες. Ο Θουκυδίδης ο Αθηναίος, από την άλλη, δεν αρκέστηκε στη συγγραφή της ιστορίας ενός πολέμου (του Πελοποννησιακού), αλλά κατάφερε «φωτογραφίζοντας» με αντικειμενικότητα τα συμβάντα του να πετύχει το ιδεώδες: να εξαφανίσει τον εαυτό του μπροστά στον ύψιστο ρόλο του, τη συγγραφή. Αν ήθελα επομένως προσεκτικότερους και πιο υποψιασμένους μαθητές στο μάθημα της Ιστορίας, δεν είχα παρά να το διανθίζω από κάποιο περιστατικό, ένα παρασκηνιακό τρόπον τινά δρώμενο που εξήπτε τη φαντασία τους διευκολύνοντας την πρόσληψη μιας εναργούς εικόνας της εποχής. Πολλές φορές, μάλιστα, τα ίδια τα παιδιά με οδηγούσαν με τις ερωτήσεις τους στην αφήγηση τέτοιων περιστατικών. Εννοείται ότι δεν τους χαλούσα το χατίρι.
Γράφοντας προσπαθώ να παίξω τον ρόλο του σχολιαστή μιας προβολής μέσα από διαφάνειες. Με άλλα λόγια, να περιγράφω εικόνες που γεννιούνται μέσα στον χρόνο από τις εμπειρίες της ζωής και τα διαβάσματα – κι είναι τόσο υπερβολικά πολλές, που νιώθω πως δεν έζησα μόνο μια ζωή αλλά πολλές και διαφορετικές.
Κάπως έτσι γράφτηκαν τα Παραμύθια από την Ιστορία μας, ένα βιβλίο από δέκα αληθινές ιστορίες, που απευθύνεται σε παιδιά (11ο στη σειρά των βιβλίων μου για παιδιά). Κι αυτό επειδή θέλησα να μοιραστώ μαζί τους εικόνες της ελληνικής Ιστορίας που λίγο-πολύ τις γνωρίζουν μόνο οι μεγάλοι και πολύ φοβάμαι πως, αν δεν καταγραφούν, θα φύγουν κι αυτές μαζί με μας.
Το βιβλίο γράφτηκε τώρα που η σχολική τάξη πήρε τη θέση της στις αναμνήσεις μου. Πρώτοι ακροατές και αυστηροί κριτές του οι εγγονοί μου Πάνος και Βασιλάκης.
Η ξακουστή χελώνα επικεντρώνεται στη ζωή της Χρυσαφένιας, της χελώνας που πέρασε σαράντα χρόνια ζωής στο βουνό της Φωτιάς (Αίτνα) πριν τη ρίξει στο καραφλό κεφάλι του ποιητή Αισχύλου ο γυπαετός που την αιχμαλώτισε. Στη Μέλιττα την εργαστίνη διαβάζουμε την ιστορία της μικρής Μέλιττας, που επιλέγεται ανάμεσα στις κεντήστρες του πέπλου της θεάς Αθηνάς (εργαστίνες) και παράλληλα παρακολουθούμε την πομπή των Παναθηναίων στη μεγάλη γιορτή της πόλης. Το Κυνός σήμα (ο τάφος του σκύλου) αναφέρεται στον πιστό σκύλο του Ξάνθιππου, πατέρα του Περικλή, που όταν η οικογένεια αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Αθήνα για τον φόβο των Περσών που πλησίαζαν απειλητικά, εκείνος ξεχάστηκε πίσω. Ο σκύλος ακολούθησε κολυμπώντας την τριήρη που μετέφερε την οικογένεια μέχρι το νησί της Σαλαμίνας, όπου και άφησε την τελευταία του πνοή στο σημείο, όπου αργότερα στήθηκε το μνημείο. Ο πλούσιος και ο σοφός αφηγείται την επίσκεψη του νομοθέτη Σόλωνα στον πλούσιο Λυδό βασιλιά Κροίσο θέλοντας να καταδείξει τόσο τη διαφορά της νοοτροπίας, όσο και τον τρόπο που η σοφία κατορθώνει να επιβληθεί στη δύναμη. Γεννημένος αρχηγός ήταν ο Θεμιστοκλής, που από παιδί είχε δείξει την ισχυρή του προσωπικότητα. Οι σκανταλιές του Αλκιβιάδη, που είχε καταφέρει να του συγχωρούνται όλες του οι θρασύτητες, γράφονται διαλογικά ώστε να φωτίζονται και τα πρόσωπα του Σωκράτη και της Ασπασίας. Τα σαντάλια της Αλκιβίας εμπνέονται από το ανάγλυφο του Ερεχθείου με την κόρη που σκύβει να δέσει το σανδάλι της («σανδαλίζουσα»). Η παιδικότητα του φημισμένου ρήτορα Δημοσθένη, που κατάφερε με τη θέλησή του να νικήσει τη βραδυγλωσσία και την ασθενική του κράση κάνοντας τη ζωή του σχεδόν μυθική, αποδίδεται στην ιστορία του Μικρού ηθοποιού, ενώ Το ψέμα μιλά για το τέχνασμα του Θεμιστοκλή να χρησιμοποιήσει τον Πέρση Σίκιννο για να παραπλανήσει τους Πέρσες, λίγο πριν από τη ναυμαχία στα στενά της Σαλαμίνας. Η συλλογή κλείνει με την ιστορία των παιδικών χρόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου (Ο καλύτερός του φίλος).
Οι δυνατότητες αξιοποίησης του υλικού αυτού εναπόκεινται στον εκπαιδευτικό σχεδιασμό, καθώς ο μύθος αποκτά προεκτάσεις και στη σύγχρονη πραγματικότητα.
Παραμύθια από την Ιστορία μας
Νένα Κοκκινάκη
Εκδόσεις Πατάκη
76 σελ.
ISBN 978-960-16-7790-3
Τιμή €5,50
πηγή : diastixo.gr