Προσεγγίζοντας τους Ηλικιωμένους στην Πανδημία και Μετά-Της Ειρήνης Πίκη ψυχολόγου
Στο παρόν άρθρο θα βρείτε συμβουλές για την βοήθεια που μπορείτε να προσφέρετε προς τους ηλικιωμένους συγγενείς σας, αλλά και προς τους ηλικιωμένους γενικότερα, όσον αφορά θέματα ρύθμισης προβλημάτων, επικοινωνίας, απώλειας και κοινωνικής μέριμνας.
Η εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης έχει αυξήσει το προσδόκιμο ζωής και βελτιώσει κατά πολύ την ποιότητα ζωής των ατόμων τρίτης ηλικίας σε σχέση με το παρελθόν. Παρ’ όλα αυτά, οι ηλικιωμένοι συχνά παραγκωνίζονται και μεγάλο μέρος της φροντίδας τους μπορεί να μένει ακάλυπτο αν δεν ασχοληθεί κάποιος μαζί τους, όσο δυσκολεύονται να προσαρμοστούν στις νέες τους δυνατότητες.
Πάντα, αλλά ειδικά μέχρι να σιγουρευτούμε ότι ο κίνδυνος από το νέο κορονοϊό ανήκει στο παρελθόν, καθώς και για τις επόμενες φάσεις όπου θα αντιμετωπίζουμε τις επιπτώσεις όσων βιώσαμε και δεν βιώσαμε τους τελευταίους μήνες, οι ηλικιωμένοι χρειάζονται τη διακριτική υποστήριξη των νεότερων συνανθρώπων τους. Παρακάτω θα βρείτε μερικές συμβουλές που σχετίζονται με τη ρύθμιση των προβλημάτων της υγείας τους, την ουσιαστική επικοινωνία τους με άλλους, τις περιπτώσεις που υπάρχει απώλεια γονιού ή που κάποιος θέλει να προσφέρει σε ηλικιωμένους, καθώς και χρήσιμα τηλέφωνα που εξυπηρετούν και άτομα της τρίτης ηλικίας.
Ρυθμίστε Προβλήματα Παθολογίας και Ψυχιατρικής
Ειδικά σε συνθήκη πανδημίας, η ρύθμιση των παθολογικών και των ψυχοπαθολογικών θεμάτων είναι μείζονος σημασίας, ώστε να μειωθεί η πιθανότητα να αναγκαστεί ο ηλικιωμένος να επισκεφθεί ένα νοσοκομείο. Αξιοσημείωτο είναι ότι συχνά υπάρχουν θεραπείες και τρόποι ανακούφισης για προβλήματα υγείας που θεωρούμε ότι αιτιολογούνται μόνο λόγω της μεγάλης ηλικίας, με αποτέλεσμα να παραμελούνται αδίκως. Στην περίοδο έξαρσης της πανδημίας:
-
Αν θεωρηθεί απαραίτητη η εξέταση ιατρού, είναι προτιμότερο να πραγματοποιηθεί, αν είναι εφικτό, κατ’οίκον ή να επιλέξουμε κάποιο κέντρο υγείας (λόγω μικρότερου αριθμού προσέλευσης).
-
Συνιστάται τακτική επικοινωνία με τον οικογενειακό γιατρό ή με κάποιον παθολόγο. Πολλοί εξ´ αυτών βοηθούν τηλεφωνικά αμισθί στις μέρες μας με εκπληκτική αυταπάρνηση.
-
Απαραίτητο είναι να μετατεθούν όλες οι μη επείγουσες ιατρικές επισκέψεις.
-
Προτείνεται να αξιοποιείται η τρίμηνη άυλη συνταγογράφηση.
Τα πιθανά ψυχιατρικά θέματα είναι επίσης σημαντικό να μην παραβλέπονται. Υπάρχει η τάση να θεωρούμε φυσιολογική, λόγου χάριν, την κατάθλιψη στην τρίτη ηλικία, ενώ θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται όσο το δυνατόν νωρίτερα. Αν χρειάζεται πιο τακτική παρακολούθηση συνιστάται να βρείτε ειδικό φροντιστή.
Αφήστε τους να παραμένουν στο ρόλο του γονιού απέναντί σας. Η αντιστροφή ρόλων ίσως τους κάνει να αισθανθούν αδύναμοι. Δεχθείτε να σας ‘νταντεύουν’ περισσότερο από πριν. Πείτε τους ότι απολαμβάνετε τη φροντίδα τους στα σημεία που αυτό ισχύει. Επισημάνετε όσα έχουν κάνει και συνεχίζουν να κάνουν για εσάς και ότι αποτελούν στήριγμα στη ζωή σας. Με την ανωτέρω προσέγγιση, θα νιώσουν πολύτιμοι, θα επωφεληθούν σε θέματα μνήμης και θα παραμείνουν γνωστικοσυγκινησιακά πιο ενεργοί.
Διατηρήστε την Ουσιαστική Επικοινωνία
Είναι σημαντικό οι ηλικιωμένοι να διατηρούν συστηματική επαφή με τους αγαπημένους τους κατά προτίμηση μέσω βιντεοκλήσεων. Επιπλέον, μπορείτε να τους στέλνετε φωτογραφίες και να αφιερώνετε χρόνο να μοιράζεστε αναλυτικά τα νέα σας. Αν έχουν εγγόνια να τους δίνετε δωράκια λέγοντας ότι στάλθηκαν από τους παππούδες και τις γιαγιάδες που τους νοιάζονται και τους αγαπούν.
Στην πλειοψηφία τους οι ηλικιωμένοι είναι λογικό να δυσκολεύονται με την τεχνολογία. Μείνετε ψύχραιμοι όσο τους μαθαίνετε κάτι και να είστε προετοιμασμένοι να το επαναλάβετέ πολλές φορές. Η ηλικία και το άγχος μειώνουν τη δυνατότητα αποθήκευσης πληροφοριών.
Αποφύγετε να συζητήσετε δυσάρεστα, ανούσια ζητήματα όσο η πραγματικότητα είναι τόσο επιβαρυμένη. Αν μένετε μαζί, απλώς διεκδικήστε το χώρο σας και το χρόνο σας. Επιπροσθέτως, μην αμελείτε να αναλαμβάνετε όσο περισσότερες οικιακές εργασίες μπορείτε.
Αν δεν υπακούν στις παρατηρήσεις και τις οδηγίες σας, προσπαθήστε να τους βρείτε τρόπο να ελαχιστοποιήσουν τα ρίσκα που παίρνουν. Προτείνετέ τους μια βόλτα σε εξωτερικό (όπως κήπο ή πάρκο) αντί σε εσωτερικό (όπως φαρμακείο ή μπακάλικο) χώρο. Πείτε τους ότι μπορούν να συμμορφωθούν στο ρυθμό τους, επιβραβεύστε τους όταν καταφέρνουν κάτι σχετικό έστω και ασήμαντο και τονίστε πόσο πολύτιμοι είναι για εσάς.
Αν ο Γονιός είναι Μόνος ή Δυσάρεστος ή Απών:
Αν έχετε χάσει ένα γονιό κι ο εναπομείνας γονιός σας ζει μόνος, θα ήταν υπέροχο να μην απομονωθεί εντελώς μόνος αν δεν το θέλει. Αν δεν μπορείτε να τον/την καλέσετε στο σπίτι σας, ίσως να μπορούσατε να εντοπίσετε κάποιον εξειδικευμένο φροντιστή εμπιστοσύνης. Αν κι αυτό δεν γίνεται, πιθανόν να μπορείτε να προσδιορίσετε ένα μέλος της οικογένειας – που προσέχει πολύ στο θέμα της μετάδοσης του ιού – ώστε να τον επισκέπτεται συχνά.
Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις που οι σχέσεις με τους γονείς ή με τον ένα γονιό βιώνονται πολύ αρνητικά από τα – πλέον ενήλικα – παιδιά. Δεν έχει νόημα να βασανίζεστε από ενοχές για το γεγονός ότι χαίρεστε που δεν έχετε την υποχρέωση να τους δείτε. Τα συναισθήματά μας δεν ελέγχονται. Κρατήστε αυτή την σημαντική πληροφορία για τη σχέση σας και δουλέψτε την με ειδικό ψυχικής υγείας στην πρώτη ευκαιρία. Η εσωτερίκευση σχέσης τέτοιου είδους μπορεί να είναι δηλητηριώδης αν δεν είναι επεξεργασμένη.
Αν έχετε ήδη βιώσει την απώλεια των δικών σας και μόνο αν έχετε περίσσευμα να προσφέρετε στους γύρω, μην παραλείψετε να απλώσετε ένα χέρι βοήθειας στους ηλικιωμένους που ζουν πιο μοναχικά έτσι κι αλλιώς. Μπορείτε να υποστηρίξετε τη Γραμμή Ζωής που παρέχει δωρεάν πρακτική και ψυχολογική στήριξη σε ηλικιωμένους με το πάτημα ενός φορητού ‘κόκκινου κουμπιού’.
Κάποιοι δεν έχουν παιδιά ή άλλους να ασχοληθούν μαζί τους και ζουν απομονωμένοι περισσότερο από όσο αντέχουν. Τώρα που τους καταλαβαίνετε ακόμα περισσότερο, είναι η κατάλληλη στιγμή να επανασυνδεθείτε με όσους έπαιξαν ρόλο στην ανατροφή σας, αλλά και με τη γειτόνισσα που δεν την επισκέπτεται κανείς. Η αλληλεγγύη μπορεί να εκδηλώνεται και τηρώντας τις προβλεπόμενες κοινωνικές αποστάσεις, μέσω τηλεφωνημάτων, γραμμάτων, βοήθεια σε καθημερινές ανάγκες, όπως πληρωμή λογαριασμών, ενημέρωση για γραμμές υποστήριξης και άλλα.
Κλείνοντας, συμβουλεύω να πείτε στους αγαπημένους σας αυτά που θα θέλατε να ξέρουν όταν τους χάσετε. Όχι επειδή ζούμε σε περίοδο πανδημίας, ούτε γιατί δεν ξέρουμε γενικώς τί μας ξημερώνει, αλλά επειδή τους αρμόζει να τα έχουν ακούσει και διότι σας αξίζει να μην τα λέτε μόνο σε άδειες καρέκλες…
Ας διαδώσουμε το μήνυμα ότι στις παρακάτω γραμμές βοήθειας μπορούν να τηλεφωνούν (και) οι ηλικιωμένοι:
112 – Για έκτακτη ανάγκη, σε συνδέουν με αστυνομία, ΕΚΑΒ, πυροσβεστική και άλλους φορείς. Είναι δωρεάν, λειτουργεί συνέχεια και απαντούν σύντομα.
1018 – Για παρέμβαση για την αυτοκτονία (από ‘Κλίμακα’). Έχει αστική χρέωση, λειτουργεί συνέχεια και απαντούν τις κλήσεις σύντομα.
210 9700814, 15900, 6940706767 – Τρεις γραμμές για συμβουλευτική υποστήριξη και παραπομπές σε κατάλληλους ειδικούς, όπως ψυχοθεραπευτές, δικηγόρους και παθολόγους, για θύματα ενδοοικογενειακής βίας.
197 – Για άμεση κοινωνική βοήθεια (ΕΚΚΑ) παρέχει επείγουσα ψυχολογική στήριξη καθώς και άμεση πληροφόρηση για θέματα κοινωνικής πρόνοιας, ενεργοποιεί μηχανισμούς επείγουσας επιτόπιας κοινωνικής παρέμβασης και παραπέμπει στις υπόλοιπες μονάδες και υπηρεσίες. Είναι δωρεάν και λειτουργεί συνέχεια.
10306 – Παρέχει, λόγω του Covid 19, 24ωρη ψυχολογική υποστήριξη και 12ωρη (8πμ- 8μμ) επικοινωνία με ψυχίατρο και κοινωνική λειτουργό. Υπήρχε αντίστοιχο σταθερό τηλέφωνο, αλλά πλέον παραπέμπει σε αυτό το 5ψήφιο. Αν χρεώνεται ως 5ψήφιο κοστίζει αρκετά και ανάλογα με το δίκτυο αλλά δηλώθηκε (από την Ομοσπονδία Φορέων Ψυχικής Υγείας Αργώ) ότι είναι δωρεάν. Απαντούν σύντομα.
2167001596 – Επείγουσα παρέμβαση των Γιατρών του Κόσμου για βοήθεια ατόμων άνω των 60, η οποία προσφέρει ιατρική συμβουλευτική και ψυχοκοινωνική υποστήριξη και παροχή απαραίτητων τροφίμων και φαρμάκων. Η γραμμή έχει αστική χρέωση και λειτουργεί καθημερινές 9πμ-5μμ.
Ειρήνη Πική, BSc, MA, PhD
Ψυχολόγος με ειδίκευση στην Ψυχοθεραπεία
Διευθύνσεις: (1) Ειρήνης 68, Αγ.Παρασκευή, Αθήνα
(2) Ιπποκράτους 44, Αθήνα (κέντρο)
Τηλ. 6937132921, 2106084499
Web Page: www.facebook.com/eirini.piki
Email: eirini.piki@gmail.com
Skype Name: eirinipiki
πηγή : www.flowmagazine.gr